Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του πνεύμονα;

Ο καπνός του τσιγάρου

Το κάπνισμα είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα. Στις αρχές του 20ού αιώνα, η πιθανότητα εμφάνισής του δεν ήταν τόσο συνήθης, όσο ορισμένοι άλλοι τύποι καρκίνου.

Αυτό όμως άλλαξε, όταν άρχισε η μαζική παραγωγή των τσιγάρων και περισσότεροι άνθρωποι άρχισαν το κάπνισμα. Τουλάχιστον το 80% των θανάτων από αυτό το είδος καρκίνου θεωρείται ότι οφείλεται στο κάπνισμα.

Ο κίνδυνος εμφάνισής του είναι πολλές φορές υψηλότερος για τους καπνιστές από ό,τι για τους μη καπνιστές. Όσο μεγαλύτερο διάστημα και όσο περισσότερα πακέτα τσιγάρα την ημέρα καπνίζει κάποιος, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος εμφάνισης της νόσου.

Σχεδόν ίδια είναι η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα για εκείνους που καπνίζουν πούρα ή πίπα με εκείνους που καπνίζουν απλά τσιγάρα. Το κάπνισμα «light» τσιγάρων ή με χαμηλή περιεκτικότητα σε πίσσα αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισής του, όσο και τα κανονικά τσιγάρα.

Υπάρχει ανησυχία ότι τα τσιγάρα μενθόλης μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο ακόμα περισσότερο, καθώς η μενθόλη επιτρέπει στους καπνιστές να εισπνέουν πιο βαθιά.

Το παθητικό κάπνισμα: Ακόμη και αν δεν καπνίζει κάποιος, αναπνέοντας τον καπνό των άλλων μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης αυτού του είδους καρκίνου, σχεδόν κατά 30%.

Οι εργαζόμενοι που έχουν εκτεθεί στον καπνό του τσιγάρου στο χώρο εργασίας τους είναι επίσης πιο πιθανό να εκδηλώσουν αυτήν τη νόσο. Ετησίως, το παθητικό κάπνισμα θεωρείται ότι προκαλεί περισσότερους από 7.000 θανάτους από καρκίνο του πνεύμονα.

Το ραδόνιο

Το ραδόνιο είναι ένα φυσικό ραδιενεργό αέριο που εκλύεται από τη διάσπαση του ουρανίου στο έδαφος και στα πετρώματα. Δεν είναι ορατό ούτε μπορεί να γίνει αισθητό δια της γεύσης ή της όσφρησης.

Στην ύπαιθρο, υπάρχει τόσο λίγο ραδόνιο, που δεν είναι τόσο πιθανό να θεωρηθεί επικίνδυνο. Σε εσωτερικούς χώρους όμως μπορεί να συγκεντρωθεί μεγαλύτερη ποσότητα ραδονίου. Όταν εισπνέεται, εισέρχεται στους πνεύμονες, εκθέτοντάς τους σε μικρές ποσότητες ακτινοβολίας.

Αυτό μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο κάποιος να εμφανίσει καρκίνο του πνεύμονα.

Αμίαντος

Στο περιβάλλον εργασίας, η έκθεση σε ίνες αμιάντου είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για τον καρκίνο του πνεύμονα. Σε εργαζόμενους που εκτίθενται στον αμίαντο και επίσης καπνίζουν, ο κίνδυνος είναι συνεργειακά πολύ μεγαλύτερος απόό,τι προσθετικά ο κίνδυνος από τους δύο αυτούς παράγοντες ξεχωριστά.

Δεν είναι σαφές κατά πόσον και σε ποιο βαθμό η χαμηλού επιπέδου ή βραχείας διάρκειας έκθεση στον αμίαντο μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισής του. Τόσο οι καπνιστές, όσο και οι μη καπνιστές που εκτίθενται στον αμίαντο έχουν επίσης μεγαλύτερο κίνδυνο να ανάπτυξουν μεσοθηλίωμα, μια μορφή καρκίνου που ξεκινά στον υπεζωκότα (στην επένδυση που περιβάλλει τους πνεύμονες).

Άλλοι παράγοντες που προκαλούν καρκίνο στον εργασιακό χώρο

Άλλες καρκινογόνες ουσίες που βρίσκονται σε ορισμένους χώρους εργασίας και που μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα είναι: Τα ραδιενεργά μεταλλεύματα, όπως το ουράνιο Τα εισπνεόμενα χημικά ή ορυκτά, όπως το αρσενικό, βηρύλλιο, κάδμιο, χλωριούχο οξείδιο του πυριτίου, βινύλιο, ενώσεις νικελίου, ενώσεις χρωμίου, τα προϊόντα άνθρακα, αέριο μουστάρδας και χλωρομεθυλένιο Τα καυσαέρια των πετρελαιοκίνητων οχημάτων

Τα τελευταία χρόνια έχουν ληφθεί μέτρα τα οποία συμβάλλουν στην προστασία των εργαζομένων από την έκθεση σε πολλούς από αυτούς τους κινδύνους. Παρά ταύτα, οι κίνδυνοι εξακολουθούν να υπάρχουν.

Επομένως, αν κάποιος εργάζεται σε χώρο που εκτίθεται σε τέτοιες ουσίες, θα πρέπει να είναι προσεκτικός για να περιορίζει την έκθεσή του σ’ αυτές, όταν αυτό είναι δυνατό.

Ατμοσφαιρική ρύπανση

Στις πόλεις, η ρύπανση του αέρα (κυρίως κοντά σε πολυσύχναστους δρόμους), φαίνεται να αυξάνει ελαφρώς τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα. Ο κίνδυνος αυτός είναι πολύ μικρότερος από τον κίνδυνο που προκαλείται από το κάπνισμα, αλλά μερικοί ερευνητές εκτιμούν ότι σε παγκόσμιο επίπεδο περίπου 5% όλων των θανάτων από αυτήν τηνόσο μπορεί να οφείλεται στην ατμοσφαιρική ρύπανση.

Ακτινοθεραπεία στους πνεύμονες

Οι άνθρωποι που έχουν υποβληθεί σε ακτινοθεραπεία στο στήθος για άλλους καρκίνους έχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισής του, ιδιαίτερα αν καπνίζουν. Χαρακτηριστικά τέτοια παραδείγματα είναι οι άνθρωποι που έχουν υποστεί θεραπεία για τη νόσο του Hodgkin ή γυναίκες που υποβάλλονται σε ακτινοβολία, ύστερα από μαστεκτομή για καρκίνο του μαστού.

Γυναίκες που λαμβάνουν ακτινοθεραπεία στο στήθος μετά από μια ογκεκτομή δεν φαίνεται να έχουν υψηλότερο κίνδυνο από τον αναμενόμενο.

Αρσενικό στο πόσιμο νερό

Πραγματοποιηθείσες μελέτες σε κατοίκους περιοχών της Νοτιοανατολικής Ασίας, της Νότιας Αμερικής και άλλων χωρών, στις οποίες μετρώνται υψηλά επίπεδα αρσενικού στο πόσιμο νερό, δείχνουν υψηλότερο κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα.

Στις περισσότερες από αυτές τις μελέτες, τα επίπεδα αρσενικού στο νερό ήταν πολλές φορές υψηλότερα από εκείνα που τυπικά παρατηρούνται στις Ηνωμένες Πολιτείες, ακόμα και σε περιοχές όπου τα επίπεδα του αρσενικού είναι πάνω από το φυσιολογικό.

Ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του πνεύμονα Αν κάποιος έχει νοσήσει στο παρελθόν από καρκίνο του πνεύμονα, έχει υψηλότερο κίνδυνο επανεμφάνισης της ίδιας νόσου. Συγγενείς πρώτου βαθμού ανθρώπων που είχαν νοσήσει από αυτόν τον καρκίνο έχουν ελαφρώς υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισής του. Ειδικά, αν ο συγγενής τους που νόσησε, διαγνώστηκε με τη νόσο σε νεαρότερη ηλικία. Δεν είναι, ωστόσο, σαφές κατά πόσον ο κίνδυνος αυτός μπορεί να οφείλεται στη γενετική ή στην έκθεση στους κοινούς κινδύνους ενός μοιραζόμενου νοικοκυριού (όπως ο καπνός του τσιγάρου ή το ραδόνιο).

Η έρευνα έχει δείξει ότι η γενετική διαδραματίζει σημαντικό ρόλο σε ορισμένες οικογένειες με ισχυρό κληρονομικό ιστορικό αυτού του καρκίνου. Για παράδειγμα, τα άτομα που κληρονομούν ορισμένες αλλαγές του DNA σε ένα συγκεκριμένο χρωμόσωμα (χρωμόσωμα 6), είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν καρκίνο, άσχετα με το βαθμό καπνίσματος. Η έρευνα είναι σε εξέλιξη σε αυτόν τον τομέα.

Ορισμένα συμπληρώματα διατροφής

Οι μελέτες που ερευνούν τον πιθανό ρόλο των συμπληρωμάτων βιταμίνης στη μείωση του κινδύνου του καρκίνου του πνεύμονα, μέχρι στιγμής δεν έχουν φέρει ελπιδοφόρα αποτελέσματα. Στην πραγματικότητα, δύο μεγάλες μελέτες διαπίστωσαν ότι οι καπνιστές που έλαβαν συμπληρώματα β-καροτενίου, είχαν αυξημένο κίνδυνο. Τα αποτελέσματα αυτά δείχνουν ότι οι καπνιστές θα πρέπει να αποφεύγουν τη λήψη συμπληρωμάτων β-καροτενίου.

Τέλος, άλλοι παράγοντες που πιθανά διαδραματίζουν ρόλο στην εμφάνιση καρκίνου του πνεύμονα είναι το κάπνισμα μαριχουάνας και το ταλκ.