iatronet.gr “Νέα επιστημονική εξέλιξη στον καρκίνο του παγκρέατος

Γράφει ο Δρ. Νικόλαος Κεντεποζίδης, Διευθυντής Ογκολογικής Κλινικής 251 Γενικού Νοσοκομείου Αεροπορίας

Τις τελευταίες δεκαετίες είχε σημειωθεί πολύ μικρή πρόοδος στην αντιμετώπιση του μεταστατικού καρκίνου του παγκρέατος, μιας μορφής καρκίνου με κακή πρόγνωση και πολύ χαμηλά ποσοστά επιβίωσης. H νόσος μπορεί να περάσει απαρατήρητη για μεγάλο χρονικό διάστημα. Δεν υπάρχει μέθοδος έγκαιρης ανίχνευσης σε πρώιμο στάδιο, ενώ λίγες είναι και οι διαθέσιμες αποτελεσματικές θεραπευτικές επιλογές.

Η πιο πρόσφατη επιστημονική εξέλιξη στη θεραπεία του μεταστατικού καρκίνου του παγκρέατος, αφορά στην άδεια κυκλοφορίας του συνδυασμού της ουσίας nab-paclitaxel (nanoparticle albumin bound paclitaxel) και της γεμσιταβίνης, που εγκρίθηκε ως θεραπεία συνδυασμού πρώτης γραμμής στην αντιμετώπιση του μεταστατικού καρκίνου του παγκρέατος (ή του μεταστατικού αδενοκαρκινώματος του παγκρέατος).

Για περισσότερα από 15 χρόνια, η θεραπεία με γεμσιταβίνη ήταν η θεραπεία εκλογής στο μεταστατικό καρκίνο του παγκρέατος, που θεωρείται ο 4ος πιο απειλητικός για τη ζωή τύπος καρκίνου. Η προσθήκη του nab-paclitaxel στη γεμσιταβίνη έχει λάβει ένδειξη για τη μεταστατική νόσο, στάδιο στο οποίο, δυστυχώς, διαγιγνώσκονται οι περισσότεροι καρκίνοι του παγκρέατος.
Σε αυτές τις περιπτώσεις όπου ο καρκίνος έχει προχωρήσει και η χειρουργική επέμβαση δεν είναι πλέον επιλογή, η θεραπεία συνδυασμού μπορεί να βοηθήσει και να παρατείνει τη ζωή του ασθενούς.

Η έγκριση της θεραπείας nab-paclitaxel-γεμσιταβίνης σηματοδότησε μια εξέλιξη ορόσημο για την ιατρική κοινότητα και τους πάσχοντες, καθώς ήταν η πρώτη που έλαβε έγκριση μετά από επτά χρόνια και αποτελεί ένα καινοτόμο, αποτελεσματικό όπλο στη μάχη κατά του καρκίνου του παγκρέατος, που μέχρι πρόσφατα διέθετε ελάχιστες εγκεκριμένες θεραπείες σε Ευρώπη και Αμερική.
Η άδεια κυκλοφορίας βασίστηκε στα αποτελέσματα μελέτης, η οποία είναι από τις μεγαλύτερες διεθνείς, πολυκεντρικές μελέτες,καθώς σε αυτή συμμετείχαν 861 ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο του παγκρέατος από 151 κέντρα σε 11 χώρες σε Β. Αμερική, Ευρώπη και Αυστραλία.

Η προσθήκη του nab-paclitaxel στη γεμσιταβίνη, έναντι της γεμσιταβίνης ως μονοθεραπεία, κατέδειξε σημαντικές βελτιώσεις σε βασικά σημεία αποτελεσματικότητας συμπεριλαμβανομένης και της συνολικής επιβίωσης, μειώνοντας κατά 28% τον κίνδυνο θνησιμότητας. Πιο συγκεκριμένα, αυξήθηκε κατά 59% το ποσοστό των ασθενών που επιβιώνουν στον 1 χρόνο και διπλασιάστηκε το ποσοστό των ασθενών που επιβίωσαν στα 2 χρόνια.

Η ουσία nab-paclitaxel κυκλοφορεί ήδη στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες από το 2008 και τα τελευταία δύο χρόνια στην Ελλάδα για την αντιμετώπιση του μεταστατικού καρκίνου του μαστού, ενώ η νέα του, πιο πρόσφατη ένδειξη αφορά στον καρκίνο του πνεύμονα.

Το nab-paclitaxel έχει ως δραστική ουσία την πακλιταξέλη, η οποία όμως έχει συνδεθεί με αλβουμίνη υπό μορφή νανοσωματιδίων. Η χρήση των νανοσωματιδίων στη θεραπεία του καρκίνου, ως συστήματα χορήγησης φαρμάκων, έχει μεταβάλλει τη φαρμακοκινητική τους ως προς τη βιοδιαθεσιμότητα, σταθερότητα, απορρόφηση, διαλυτότητα, αλλά και στόχευση δίνοντας πλεονέκτημα στο φάρμακο να μην προκαλεί γενικευμένες τοξικότητες και να στοχεύει ειδικότερα στον όγκο.

Το nab-paclitaxel (nanoparticle albumin bound paclitaxel) είναι το πρώτο προϊόν μιας νέας γενιάς αντινεοπλασματικών φαρμάκων που διαθέτουν ένα πρωτοποριακό μηχανισμό δράσης ενάντια στους όγκους. Χρησιμοποιεί για πρώτη φορά τη βιολογία του ίδιου του όγκου εναντίον του και αξιοποιεί μια νέα τεχνολογία νανοσωματιδίων (nab TM), ώστε να πετύχει καλύτερη στόχευση των καρκινικών κυττάρων και μεγαλύτερη αντικαρκινική δράση.

Πιο συγκεκριμένα, η τεχνολογία νανοσωματιδίων (nab TM) σχεδιάστηκε για να μεταφέρει κυτταροτοξικούς παράγοντες στον όγκο αξιοποιώντας τις φυσικές ιδιότητες της αλβουμίνης, πρωτεΐνης που υπάρχει ήδη στον οργανισμό. Έτσι πετυχαίνει μεγαλύτερη συγκέντρωση της πακλιταξέλης μέσα στον όγκο και λιγότερο στους άλλους ιστούς, με αποτέλεσμα να βελτιώνει σημαντικά την αντικαρκινική δράση μέσα στον όγκο και ταυτόχρονα να μειώνει τις ανεπιθύμητες ενέργειες από την καταστροφή των γύρω ιστών.
Η έγκαιρη διάγνωση είναι καίρια για την εξέλιξη της νόσου. Ο καρκίνος του παγκρέατος είναι σήμερα το 4ο αίτιο θανάτου από καρκίνο. Εάν δεν βελτιωθεί η διάγνωση, εκτιμάται ότι θα γίνει το δεύτερο αίτιο θανάτου από καρκίνο έως το 2030.

Η Ελλάδα συμμετέχει ενεργά σε μια παγκόσμια πρωτοβουλία για περισσότερη και καλύτερη ενημέρωση του κοινού. Στις 13 Νοεμβρίου 2015 είναι η 2η Παγκόσμια Ημέρα για τον Καρκίνο του Παγκρέατος. Μια ημέρα αφιερωμένη στην ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση για τον Καρκίνο του Παγκρέατος. Πρόκειται για μια διεθνή προσπάθεια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού με τη συμμετοχή Ενώσεων Ασθενών, φορέων και επαγγελματιών υγείας σε όλο τον κόσμο. Η Ευρωπαϊκή Πολυσυμμετοχική Πλατφόρμα για τον Καρκίνο του Παγκρέατος (European Multi-Stakeholder Platform on Pancreatic Cancer) αποτελείται από ειδικούς, ακαδημαϊκούς, ασθενείς, κλινικούς γιατρούς και φορείς χάραξης πολιτικής, οι οποίοι έχουν δεσμευθεί στην ευαισθητοποίηση για τον παγκρεατικό καρκίνο, με σκοπό τη βελτίωση των προτύπων της περίθαλψης, της διάγνωσης και της συλλογής δεδομένων για ασθενείς που πάσχουν από καρκίνο του παγκρέατος σε όλη την Ευρώπη.